การออกแบบอาคารตามสมรรถนะ

เมื่อต้นปีลองเข้าไปดูข้อมูลในเวปไซด์ของกรมโยธาธิการและผังเมือง เจอเอกสารในเรื่องรายละเอียดโครงการเพื่อการรับฟังความเห็นจากประชน ในหัวข้อเรื่อง "ข้อบังคับเกี่ยวกับการออกแบบอาคารตามสมรรถนะ" จะว่าไปแล้วเรื่องดังกล่าวผมเคยได้ยินมาเกือบจะสิบปีแล้วในเรื่องนี้ แต่ก็เฝ้าดูต่อไปว่าจะออกมาเป็นรูปเป็นร่างเมื่อไหร่ ส่วนตัวแล้วเห็นด้วยนะครับแต่ว่าสำหรับบ้านเราคงต้องทำความเข้าใจให้กับผู้เกี่ยวข้องทราบในหลักการและวิธีการปฏิบัติ ก็เอาใจช่วยคณะทำงานทุกท่านนะครับ วันนี้เลยถือโอกาสเอาบางส่วนของเอกสารมาฝากทุกคนกันเพื่อไว้เป็นข้อมูล


ประมวลข้อบังคับการออกแบบอาคารของประเทศไทยในปัจจุบันเป็นข้อบังคับลักษณะการดำเนินการ(Prescriptive) ซึ่งหมายถึงการออกแบบตามวิธีการหรือรายละเอียดที่ได้กำหนดไว้ให้ผู้ออกแบบต้องปฏิบัติตามในการออกแบบส่วนต่างๆของอาคารเพื่อให้เป็นไปตามเป้าหมายและวัตถุประสงค์ ส่วนการออกแบบอาคารตามสมรรถนะ (Performance-Based Design) หมายความว่า แนวทางเชิงวิศวกรรมสำหรับการออกแบบส่วนต่างๆของอาคาร เพื่อให้มีสมรรถนะตามเป้าหมายและวัตถุประสงค์ที่ได้กำหนดไว้ หรือเป็นการวิเคราะห์เชิงวิศวกรรม และการประเมินผลเชิงปริมาณของทางเลือกต่างๆ เพื่อให้เป็นไปตามเป้าหมาย และวัตถุประสงค์สำหรับการออกแบบโดยใช้กระบวนเชิงวิศวกรรม ได้แก่ เครื่องมือ วิธีการ และหลักเกณฑ์ทางสมรรถนะที่เป็นที่ยอมรับ สรุปง่ายๆก็คือการออกแบบในลักษณะนี้เราสามารถเลือกวิธีการและแนวทางได้มากขึ้นไม่ตายตัวเหมือนแบบเก่าที่ต้องระบุว่าต้องทำแบบนี้นะ ต้องติดตั้งแบบนี้ ซึ่งจะเห็นว่าถ้ามีการใช้การออกแบบอาคารตามสมรรถนะ จะทำให้เกิดความยืดหยุ่นสูง สามารถที่จะเลือกใช้วิธีการในการแก้ไขปัญหาต่างๆ ได้หลายแนวทาง ก่อให้เกิดการพัฒนาเทคโนโลยีผลิตภัณฑ์และวัสดุต่างๆ ในการก่อสร้างอาคาร ส่งเสริมให้เกิดการคิดค้นนวัตกรรมใหม่ๆ ซึ่งจะเห็นว่าข้อดีก็มีอยู่หลายอย่าง แต่มาดูข้อเสียกันบ้างที่ทางคณะกรรมการ ได้ประมวลไว้ ได้แก่
1. มีบุคลากรที่เกี่ยวข้องในกระบวนการมากขึ้น
2. เพิ่มขั้นตอนการตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญ
3. เพิ่มเวลาและอาจเพิ่มการลงทุนในการออกแบบเฉพาะทางที่ต้องแสดงทางเลือกและที่ผ่านการรับรอง
4. ต้องการความรู้ความสามารถมากขึ้นทั้งในหมู่ผู้ออกแบบ ผู้ตรวจสอบให้การรับรอง และเจ้าหน้าที่ของรัฐที่ให้อนุญาต
5. เปิดโอกาสในการตีความซึ่งอาจจะเกิดความไม่ยุติธรรมและอาจเป็นการให้อำนาจแก่บุคคลบางกลุ่ม

โหฟังแล้วเป็นไงบ้างครับ แต่ยังไงก้อต้องตามกันต่อไปเหมือนเชียร์บอลไทยไปบอลโลก แต่น่าจะง่ายกว่ามากนะครับ 5555 (แต่ผมยังเชื่อนะว่าไทยจะไปบอลโลก) นอกเรื่องนิดหน่อยนะครับ

และทางคณะกรรมการได้มีการกำหนดจัดทำประมวลข้อบังคับอาคารตามสมรรถนะ โดยสามารถแบ่งเป็น

หัวข้อหลักของประมวลข้อบังคับอาคารสำหรับการออกแบบตามสมรรถนะได้ดังต่อไปนี้

1. ข้อกำหนดทั่วไป
2. ความมั่นคงแข็งแรงของโครงสร้าง
3. ความปลอดภัยผู้ใช้อาคาร
4. สุขอนามัยภายในอาคาร
5. ระบบเครื่องกลและไฟฟ้า
6. ระบบสุขาภิบาล
7. การกำจัดมูลฝอย
8. ก๊าซและเชื้อเพลิง
9. การใช้พลังงานและทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ
10. การป้องกันอัคคีภัย

สำหรับรายละเอียดเพิ่มเติมเข้าไปอ่านได้ในเวปไซด์ของกรมโยธาฯ ได้เลยนะครับ
ข้อบังคับเกี่ยวกับการออกแบบอาคารตามสมรรถนะ

ตามเคยครับมีรูปมาฝากกันวันนี้เอารูปที่ไปถ่ายตอนไปเที่ยวประจำปีที่ Office จัดมาฝากกัน แต่ไม่ใช่รูปผมนะครับ เป็นรูปปลาปักเป้าตอนที่ยังไม่พองตัว น่ารักดีไว้เสาร์นี้จะลงบทความใหม่ติดตามอ่านกันได้นะครับ