พื้นที่ครอบครองสำหรับการออกแบบ Sprinkler

ตั้งใจจะเขียนบทความเรื่องใหม่มาหลายวันแล้ว แต่ช่วงนี้วุ่นๆ กับเรื่องคอนโดฯ ที่เพิ่งไหม้มาไม่กี่วันนี้ ก็พยายามสืบหาข้อมูลเท่าที่จะหาได้ โชคดีได้ไปดูที่เกิดเหตุ แต่อย่างไรขอรอผลสรุปจากหน่วยงานราชการก่อนดีกว่า ช่วงนี้ไม่ค่อยอยากออกความเห็นอะไร บอกตรงๆ นะครับว่าสงสัยอยู่สองสามเรื่อง แต่คิดว่าได้คำตอบแล้ว เหลือแค่ให้ผู้เชี่ยวชาญดูให้ว่าผมสัณนิษฐานถูกไหม วันนี้เลยหาอะไรมาคั่นก่อน เอาเรื่องพื้นๆนี่แหละครับแต่ก็ถือว่าเป็น โจทย์แรกเลยสำหรับผู้ออกแบบระบบ Sprinkler นั่นคือประเภทของพื้นที่ครอบครอง

พื้นที่ครอบครอง หมายถึง การกำหนดประเภทของพื้นที่ ที่มีลักษณะการใช้งานคล้ายคลึงกันและมีความเสี่ยงในการติดไฟและลามไฟใกล้เคียงกัน เพื่อความมุ่งหมายในการจัดระบบป้องกันอัคคีภัยตามมาตรฐานที่กำหนด

โดยพื้นที่ครอบครองจัดจำแนกเป็น 3 ประเภทดังนี้

1. พื้นที่ครอบครองอันตรายน้อย (Light Hazard Occupancies)

2. พื้นที่ครอบครองอันตรายปานกลาง (Ordinary Hazard Occupancies)

3. พื้นที่ครอบครองอันตรายมาก (Extra Hazard Occupancies)

ซึ่งในแต่ละประเภทการกำหนดจำนวนหัว Sprinkler ก็จะแตกต่างกันออกไป คงไม่ลงในรายละเอียดนะครับ

แต่ให้รู้เบื้องต้นว่าถ้าพื้นที่ไหนอันตรายมาก จำนวนหัว Sprinkler ก็จะต้องติดตั้งมากขึ้นตามไปด้วย

ทั้งนี้เพื่อควบคุมไฟที่เกิดขึ้น ต้องย้ำนะครับว่า Sprinkler ทั่วไปที่ติดตั้งอยู่ ไม่ใช่ว่าเมื่อหัว Sprinkler ทำงานจะดับไฟได้เลย (ยกเว้น Sprinkler ชนิดพิเศษที่ทำหน้าที่ในการดับไฟ) แต่ว่า Sprinkler จะทำหน้าที่ควบคุมความร้อนที่เกิดขึ้นจากการเผาไหม้ โดยอุณหภูมิจะค่อยๆลดลงจนกระทั่งไฟดับ เป็นการตัดวงจรของการเกิดไฟไหม้ ดังนั้นการติดตั้งหัว Sprinkler จะต้องคำนึงถึงจำนวนที่ครอบคลุม พื้นที่ป้องกัน ไม่อย่างนั้นก็อาจจะควบคุมไฟที่เกิดไม่ได้

ตามมาตรฐานแล้วจะมีการระบุตัวอย่างลักษณะของอาคาร ว่าจัดจำแนกอยู่ในประเภทพื้นที่ครอบครองอะไร เช่น พื้นที่ครอบครองอันตรายน้อย ได้แก่
โรงแรม, อาคารที่พักอาศัยรวม (เฉพาะส่วนห้องพัก), สำนักงานทั่วไป ที่ไม่ใช่อาคารสูงหรืออาคารขนาดใหญ่, สโมสร, โรงพยาบาล (ควบคุมวัสดุตามมาตรฐานโรงพยาบาล)

สำหรับหลายๆคนอาจสงสัยว่าถ้า อาคารเป็นคอนโดมิเนียม ห้องพักห้องหนึ่งมีพื้นที่ประมาณ 300 ตารางเมตรละ ยังถือว่าเป็นพื้นที่ครอบครองอันตรายน้อยหรือเปล่า

สำหรับประเด็นนี้ ตามที่ได้มีโอกาศตรวจคอนโด มาหลายตึก พบว่าถ้ายิ่งห้องใหญ่วัสดุติดไฟเยอะมากครับ สารพัดเลยก็ว่าได้ ผมจึงมองว่า ถ้าให้ Safe นะครับ ผู้ออกแบบ ออกแบบเป็นพื้นที่ครอบครองอันตรายปานกลางก็น่าจะเหมาะสมกว่าในกรณีนี้ (ถ้าใครมองต่างออกไปก็ ลองเสนอความเห็นดูนะครับ)

สั้นๆครับวันนี้ แต่มีคลิปมาฝากกัน ผมไปโหลดมาจาก Youtube เป็นเหตุการณ์ไฟไหม้อาคารหลังหนึ่งซึ่ง อาคารหลังดังกล่าวมีระบบ Sprinkler และผมก็เชื่อว่า Sprinkler ทำงานแน่นอนครับ เพราะระบบท่อน้ำดับเพลิงเชื่อมต่อกับถังน้ำประปาในชั้นหลังคา ซึ่งมีแรงดันเพียงพอกับการทำงานของ Sprinkler แต่ถ้าดูจากคลิปแล้ว มันดูเหมือนว่าระบบจะควบคุมไฟที่เกิดไม่ได้ (เอาไว้ได้ความชัดเจนแล้วจะเขียนบทความภาคต่อของเรื่องนี้แล้วกันนะครับ) แต่ถ้ามองอีกมุมหนึ่งความเสียหายที่เกิด เกิดขึ้นในวงจำกัดเฉพาะห้องต้นเพลิง ซึ่งถ้าไม่มี Sprinkler ผมว่าความรุนแรงที่เกิดน่าจะมีมากกว่าที่เห็น หรือว่า Sprinkler มันได้ทำหน้าที่ของมันแล้ว ลองเอาไปคิดดูนะครับ ถ้าว่างจะลองทำ Model ดูเสียหน่อย ไว้เจอกันเรื่องหน้านะครับ